Glikacja – co to jest i jak wpływa na starzenie się skóry?

Glikacja – co to jest i jak wpływa na starzenie się skóry?

Glikacja, a raczej proces glikacji polega na niszczeniu przez cukry głównych białek podporowych skóry. Są to oczywiście kolagen i elastyna, które zapewniają skórze młody wygląd, sprężystość i elastyczność.  Niestety obecnie spożywamy dwukrotnie więcej cukru niż go potrzebujemy. Jak nadmiar cukru przyspiesza starzenie skóry? Przyjrzyjmy się bliżej temu procesowi.

 

Jedna z naturalnych, choć niechcianych przemian, jakim podlega nasz organizm jest starzenie. Nadal trwają dyskusje nad mechanizmami i czynnikami wywołującymi ten proces, jednak podstawowa wiedza jest powszechnie akceptowana. Starzenie to złożony proces warunkowany czynnikami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Każda z tkanek wykazuje swoją specyfikę, której zrozumienie nie tylko pozwala na poznanie procesów decydujących o tempie jej starzenia, ale także skutecznym poszukiwaniu sposobów opóźniania, a czasem wręcz cofania tego procesu lub jego przejawów.

 

Glikacja a starzenie się skóry

Te same zasady odnoszą się do skóry – największego organu w ciele człowieka. Jest ona szczególnie eksponowana na zewnętrzne czynniki chemiczne i fizyczne, a jednocześnie silnie oddziałują na nią czynniki wewnętrzne. Skóra i jej wygląd jest nie tylko przedmiotem naturalnych biologicznych przemian, ale i manifestacją naszego stanu. W związku z tym jest istotnym elementem naszego wizerunku określającego nasze samopoczucie i ogólne funkcjonowanie. Poszukiwanie sposobów na polepszenie jej stanu jest więc istotne z wielu względów.

Starzenie się skóry jest złożonym procesem biologicznym, na który mają wpływ zarówno czynniki endogenne (genetyczne, gospodarka hormonalna i procesy metaboliczne) i egzogenne (ekspozycja na promieniowanie w tym jonizujące, zanieczyszczenie, chemikalia, toksyny) (Ganceviciene i wsp 2012).

Typowy obraz zmian wynikających z czynników wewnątrzpochodnych to ścienienie skóry i zmiany zanikowe oraz drobne zmarszczki, podczas gdy fotostarzenie objawia się zgrubiałym naskórkiem, przebarwieniami, głębokimi zmarszczkami oraz wiotkością i szorstkością skóry. Obserwuje się także spowolnienie cyklu komórkowego, co manifestuje się wolniejszą przemianą w naskórku i słabszym jego złuszczaniem.

 

Jak powstają zmarszczki?

Zmiany parametrów skóry wiążą się ze zmianami na poziomie molekularnym. W starzejącej się skórze obserwuje się spadek zawartości ważnych białek strukturalnych takich jak fibrylina, czy kolagen, co w głównym stopniu odpowiada za powstawanie zmarszczek. Równolegle ze zmianami zawartości białek następuje modyfikacja istniejących. Część takich procesów jest naturalna, a nawet niezbędna, inne mogą być szkodliwe, gdy wykraczają poza pewne ramy, jeszcze inne mogą być skutkiem lub źródłem choroby.

Jednym z procesów modyfikacji białek jest przyłączanie grup cukrowcowych. Może być to proces zachodzący zgodnie z planem i realizowany przez molekularne maszyny – enzymy i wtedy nazywamy go glikozylacją. Może on również zachodzić w sposób przypadkowy bez udziału enzymów i nazywamy go glikacją.

Ten drugi sposób ma zwłaszcza miejsce, gdy stężenie cukrów w organizmie jest wysokie, a to może mieć miejsce u chorych na cukrzycę, a coraz częściej u osób zdrowych spożywających cukry proste w nadmiernej ilości. Glikacji ulegać mogą białka, peptydy, lipidy i kwasy nukleinowe.

 

AGE – zaawansowane produkty glikacji

Schemat glikacji w żywych organizmach jest skomplikowany jednak szczególnie ważne są końcowe produkty tych przemian określane pod wspólną nazwą „zaawansowane produkty glikacji” AGE (ang. Advanced Glycation End-Products) (Warwas i wsp. 2010; Gkogkolou i Böhm 2017). Stosowany skrótowiec nieprzypadkowo nawiązuje do angielskiego określenia oznaczającego wiek oraz starzenie.

Glikacja makrocząsteczek w naszym organizmie jest wiec ważnym problemem współczesności dotyczącym także białek skóry, a przede wszystkim kolagenu. Takie białka, o długim czasie trwania w organizmie, są eksponowane na procesy glikacji, co prowadzi do zmiany ich parametrów. Skutkuje to zmniejszeniem elastyczności samych białek, a w rezultacie tkanek, których są istotnym składnikiem.

Pojawia się coraz więcej dowodów, że procesy glikacji i fotostarzenia są ze sobą powiązane, wzajemnie się wzmacniając (Farrar 2016). Oznacza to, że należy poszukiwać preparatów o działaniu antyglikacyjnym i równocześnie antyoksydacyjnym. Z tego powodu trwa poszukiwanie środków i sposobów na przeciwdziałanie tym niekorzystnym procesom w układach modelowych (Cadau i wsp. 2015; Lee i wsp. 2017).

 

Antyoksydanty na glikację

Proponowane substancje o działaniu antyglikacyjnym są poddawane badaniom (Tarwadi i Agte 2011) wskazującym na najbardziej obiecujące substancje. Jedna z takich substancji jest niacyna, czyli witamina B₃. Jest ona już obecnie stosowana w zaawansowanych produktach kosmetycznych najczęściej w połączeniu z innymi substancjami o działaniu antyglikacyjnym i antyutleniającym.

Preparaty takie pozwalają odwracać skutki glikacji w strukturach kolagenowych, usuwają wolne rodniki i cofają skumulowane efekty glikacji. Dzięki temu skóra poprawia swoje parametry mechaniczne, jak jędrność i elastyczność oraz wizualne, jak blask i właściwy koloryt.

 

Antyoksydanty w kosmetykach profesjonalnych Chantarelle

Anti-AGE Collagen Repair to kompleks peptydu karnozyny, witaminy B₃ (niacyny) i u ekstraktu z egzotycznej rośliny quinoa. Karnozyna to dipeptyd, który przeciwdziała tworzeniu się produktów AGE w skórze. Dzięki temu chroni włókna skóry właściwej przed glikacją oraz przedwczesną utratą elastyczności i jędrności. Witamina B₃ (niacyna) zmniejsza TEWL (transepidermalną utratę wody przez naskórek), wzmacnia produkcję kolagenu i działa korzystnie na mikrokrążenie skórne. Ekstrakt z quinoa silnie nawilża i regeneruje skórę.

Składnik ten zastosowano w DNA-Koktajlu AGE Regeneracja Kolagenu. Jest to nowoczesny DNA-koktajl z bio-chromoforami (650nm, 420nm) zwalczający oznaki starzenia przyspieszone dietą bogatą w cukry, wolnymi rodnikami, zanieczyszczeniem środowiska. W formule aktywnej wykorzystano także efemeralne algowe komórki macierzyste, które stymulują metabolizm energetyczny i odnowę na poziomie mitochondriów, tzw. „genów Ewy” oraz wydłużają życie komórek poprzez pobudzenie syntezy enzymów „długowieczności” – SIRT1.

 

dr Marcin Wasilewski Chantarelledr Marcin Wasylewski
ekspert CHANTARELLE Laboratory Derm Aesthetics

 

 

 

 

Literatura

  • Cadau S, Leoty-Okombi S, Pain S, Bechetoille N, André-Frei V, Berthod F. In vitro glycation of an endothelialized and innervated tissue-engineered skin to screen anti-AGE molecules. Biomaterials. 2015 May 1;51:216-25.
  • Farrar MD. Advanced glycation end products in skin ageing and photoageing: what are the implications for epidermal function?. Experimental dermatology. 2016 Dec 1;25(12):947-8.
  • Ganceviciene R, Liakou AI, Theodoridis A, Makrantonaki E, Zouboulis CC. Skin anti-aging strategies. Dermato-endocrinology. 2012 Jul 1;4(3):308-19.
  • Gkogkolou P, Böhm M. Advanced Glycation End Products (AGEs): Emerging Mediators of Skin Aging. Textbook of Aging Skin. 2017:1675-86
  • Lee KH, Ng YP, Cheah PS, Lim CK, Toh MS. Molecular characterization of glycation‐associated skin ageing: an alternative skin model to study in vitro antiglycation activity of topical cosmeceutical and pharmaceutical formulations. British Journal of Dermatology. 2017 Jan 1;176(1):159-67.
  • Tarwadi KV, Agte VV. Effect of micronutrients on methylglyoxal-mediated in vitro glycation of albumin. Biological trace element research. 2011 Nov 1;143(2):717-25.
  • Warwas M, Piwowar A, Kopiec G. Zaawansowane produkty glikacji (AGE) w organizmie–powstawanie, losy, interakcja z receptorami i jej następstwa. Farm. Pol. 2010;66:8.

Kosmetyki przeciw glikacji AGE od Chantarelle